Vagina wassen: wel of niet doen? Gids voor intieme hygiëne

Je vagina wassen; wel of niet doen? Het antwoord op die vraag is minder zwart-wit dan gewoon ja of nee. Er zijn veel factoren waar je rekening mee moet houden bij het wassen van je vagina. Maar waarom werkt de vagina anders dan de rest van je lijf? En waarom zou je dit gevoelige, vochtige en kwetsbare gedeelte van je lichaam juist overslaan? In dit artikel lees je meer over jouw foef, en hoe je haar het beste kunt behandelen en reinigen. Ben je benieuwd? Lees dan vooral verder.

Hoogtepunten

• Hoe werkt de vagina?

• Vagina wassen: hoe zit het?

• Meest voorkomende fouten

Hoe werkt de vagina?

De vagina is een bijzonder en slim stukje van het vrouwelijk lichaam. Het slijmvlies aan de binnenkant is bekleed met goede bacteriën die zorgen voor een gezonde balans en bescherming tegen schadelijke indringers. Daarbij heeft de vagina een zelfreinigend vermogen: afscheiding voert op een natuurlijke manier bacteriën en dode cellen af. Dit proces houdt de pH-waarde in evenwicht en voorkomt infecties.

Een vagina geur is normaal

First things first: een vaginale geur is normaal. Het is logisch dat het een geur heeft én dat die geur af en toe verandert. Dit is niks om je voor te schamen of onzeker om te zijn. Maar welke geuren zijn normaal?

• Licht zure of scherpe geur: dit is een normale geur, maar wel een indicatie dat je pH-waarde net is veranderd of aan het veranderen is. Dit is wel een geur van goede bacteriën. Veel mensen omschrijven het als gistachtig.

• Licht zoet of bitterzoet: ook dit is een prima geur en kan een teken zijn van een veranderende pH-waarde.

• Metaal/koperachtig: rond je menstruatie, is het normaal om deze geur te ruiken. Je menstruatiebloed bevat namelijk ijzer.

• Ammoniak: ruikt je vagina naar ammoniak? Dan kan het zo zijn dat je bent uitgedroogd óf dat er urineresten op je vulva zijn achtergebleven.

• Lichaamsgeur: als je echt een lichaamsgeur ruikt, dan kan het best zo zijn dat je last hebt van stress.

Ruik je andere geuren zoals een sterke visgeur, een verrotte geur of een extreem zure of zoete geur? Dan kan het zo zijn dat er iets niet helemaal klopt. Als dit aanhoudt of gepaard gaat met een abnormale afscheiding, raden we aan om z.s.m. de dokter te bezoeken.

Vagina wassen: hoe zit het?

De vagina is dus een zelfreinigend lichaamsdeel. Dat betekent dat je vagina wassen een optie is, maar dat het eigenlijk niet nodig is. Omdat de vagina alles zelf kan, loop je het risico om dit proces te verstoren als je je ermee bemoeit. Hoe meer je doet, hoe groter de kans dat je de vagina ontregelt. Dit betekent natuurlijk niet dat je er helemaal niet naar om hoeft te kijken. Als je dat doet, krijg je waarschijnlijk alsnog last van vaginale geurtjes. In de rest van dit artikel lees je precies wat je wel en niet moet doen om hem hygiënisch te houden.

De vagina reinigt zichzelf

Het klinkt misschien vreemd, maar je vagina reinigt zichzelf van binnenuit. Dit gebeurt dankzij een ecosysteem van bacteriën, dit is de vaginale flora. Deze goede bacteriën zorgen voor een zure omgeving (een lage pH-waarde) en dat helpt om schadelijke bacteriën en infecties op afstand te houden. Hierdoor blijft de balans van de vagina goed in stand.

Je hebt waarschijnlijk weleens afscheiding gehad. Dit is geen toeval; afscheiding speelt een belangrijke rol in dit reinigingsproces. Zie het als een natuurlijk schoonmaakmiddel van het vrouwelijke lichaam. Het voert dode huidcellen én ongewenste bacteriën af. Hierdoor blijft de binnenkant van de vagina schoon. Gebruik je een willekeurige zeep? Dan verstoort dit het proces, waardoor het zelfs averechts kan werken.

Vagina wassen: doe het niet té vaak

De vagina is een orgaan met een gebruiksaanwijzing. Ze is gevoelig voor vervelende geurtjes, maar je kunt haar ook niet te vaak wassen. Waarom is (vaak) wassen dan geen goed idee? Het zit zo; jouw vagina houdt dit proces in stand met bacteriën, deze zorgen voor de lage pH waarde vagina. Ga je vaak wassen, met agressieve producten? Dan kun je deze goede bacteriën wegspoelen, waardoor slechte bacteriën de kans krijgen om te groeien. Hierdoor word je vatbaarder voor infecties zoals een bacteriële vaginose of een schimmelinfectie.

En de vagina schoonmaken met een vaginale douche?

Een vaginale douche is ook geen goed idee volgens specialisten van onder andere het Amerikaans College voor Verloskundigen en Gynaecologen (ACOG). Een vaginale douche spoelt de binnenkant van de vagina schoon met een vloeistof, waardoor zowel de goede als de slechte bacteriën worden verwijderd. Dit verstoort de natuurlijke pH-waarde. Hierdoor loop je ook weer een groter risico op vervelende infecties, zoals een bacteriële vaginose. Daarnaast hebben onderzoeken aangetoond dat vrouwen die een vaginale douche gebruiken 73% meer kans hebben op een bekkenontsteking dan vrouwen die dit niet gebruiken.

Meest voorkomende fouten bij vagina schoonmaken

Eigenlijk komt het erop neer dat je de vagina niet overmatig moet wassen. Toch kan het lastig zijn, vooral omdat het geslachtsdeel best sterk kan ruiken. Misschien heb je wel het gevoel dat je de vagina moet wassen, omdat ze anders gaat stinken. Maar wist je dat een vaginaal geurtje ook veel andere oorzaken kan hebben?

Parfums of sprays

Het is normaal dat je vagina een subtiele, eigen geur heeft. Veel vrouwen voelen zich hier onzeker over en proberen dit te maskeren met geparfumeerde producten zoals intieme sprays, deosprays of geparfumeerde inlegkruisjes. Deze producten doen uiteindelijk meer kwaad dan goed, maar hoe zit dat?

De parfums en chemicaliën in deze producten kunnen de gevoelige huid van de vulva irriteren. Ze verstoren het delicate evenwicht van de vaginale flora, wat kan leiden tot jeuk, roodheid en zelfs infecties. Het proberen te verbergen van geurtjes kan het probleem dus juist verergeren.

Strak en synthetisch ondergoed

Zelfs je ondergoed heeft invloed op je vaginale gezondheid. Strak en synthetisch ondergoed, zoals strings van kant of nylon, zijn niet goed voor de vagina. De vagina is een vochtige plek. Ondergoed van bijvoorbeeld nylon kan geen vocht opnemen. Hierdoor kan het gaan broeien daarbeneden. Dat kan weer leiden tot eerder benoemde klachten, zoals een schimmelinfectie of bacteriële vaginose. Kies daarom voor ademende materialen, zoals katoen. Dit absorbeert vocht en is hypoallergeen. Hierdoor voorkom je dat broeierige gevoel én kun je geen huidirritaties krijgen.

Hoe houd je je vagina gezond?

Nu je weet wat je niet moet doen, is het tijd om te focussen op wat je wél kunt doen om je vagina gezond te houden. Voor veel vrouwen is de juiste verzorging een zoektocht, maar nogmaals; less is more. Zolang je weet wat je kunt doen zonder de natuurlijke flora te verstoren, is het zo gefixt.

Goede vaginale gezondheid draait om simpele, consequente gewoontes. Experts benadrukken dat een zachte aanpak het beste is. Hieronder vind je concrete tips over de juiste verzorging, de beste kledingkeuzes en hoe hygiëne en seksuele gezondheid samengaan.

Verzorging van de vagina

De dagelijkse verzorging van je vulva hoeft niet ingewikkeld te zijn. Het belangrijkste advies voor vrouwen is om het simpel te houden. Je hoeft geen speciale, dure producten aan te schaffen om je intieme zone gezond te houden.

Spoel je vagina dagelijks grondig met wat lauwwarm water. Dat is in principe alles wat je hoeft te doen. Als je toch iets extra's wilt gebruiken, kies dan voor een speciale zeep voor vagina. Dit is een wasemulsie met een passende pH waarde vagina. Gebruik deze alleen aan de buitenkant van de vulva. Ook deze producten zijn niet nodig, maar als ze je een goed gevoel geven, kun je ervoor kiezen. Let wel goed op de conditie van je vagina, gaat die toch achteruit met deze producten? Stop er dan mee.

Hier zijn een paar praktische tips voor de juiste verzorging:

• Was je vulva dagelijks met lauwwarm water, met je handen of een zacht washandje.

• Was altijd van voor naar achter om te voorkomen dat darmbacteriën in je vagina terechtkomen (deze regel geldt ook voor ieder toiletbezoek).

• Dep de huid na het wassen voorzichtig droog met een schone handdoek.

• Vermijd alle inwendige reinigingsproducten, zoals vaginale douches.

Naakt slapen

Naast overtappen op katoenen ondergoed, raden we aan om naakt te slapen. Het dragen van onderbroeken is namelijk helemaal niet zo goed voor dit vochtige geslachtsdeel. Gelukkig hoef je ook niet 24/7 een onderbroek te dragen. Probeer overdag katoen te dragen, en 's nachts het liefst helemaal niets. Zo kan de vagina luchten. Dit verkleint de kans op schimmelinfecties.

Zo maak je je vagina goed schoon

Nu weet je precies hoe je met je vagina om moet gaan. Het is belangrijk om het verschil te kennen tussen de vulva (de uitwendige delen, inclusief de schaamlippen en clitoris) en de vagina (het inwendige kanaal). Je hoeft alleen de vulva te wassen; de vagina reinigt zichzelf. Gebruik hiervoor simpelweg lauwwarm water om de natuurlijke balans niet te verstoren. Vermijd alle agressieve producten.

Om het overzichtelijk te maken, hebben we de belangrijkste do's en don'ts voor je op een rijtje gezet in de onderstaande tabel. Deze eenvoudige richtlijnen helpen je om je intieme zone op de juiste manier te verzorgen.

Signalen dat er iets niet klopt

Als er iets niet klopt, kan je lichaam dat duidelijk laten merken. Vooral bij iets zo verfijnd als de vaginale flora, zul je het waarschijnlijk opmerken. Krijg je last van bijzondere klachten? Neem deze serieus, en probeer actie te ondernemen. Zelfs als je dat heel spannend vindt. Veranderingen in geur, kleur, hoeveelheid of gevoelens van jeuk en irritatie kunnen wijzen op infecties. Door aandacht te besteden aan deze signalen, kun je problemen vroegtijdig herkennen. Hieronder gaan we dieper in op specifieke symptomen zoals een ongewone geur of afscheiding en jeuk of roodheid, zodat je weet wanneer het tijd is om een arts te raadplegen.

Ongewone geur of afscheiding

Wanneer moet je je wél zorgen maken over de geur- of de kleur van de afscheiding?

• Sterke visachtige geur: vaak een teken van bacteriële vaginose. Meestal gaat dit samen met grijswitte, dunne afscheiding.

• Rotte geur: kan wijzen op een vergeten tampon of een infectie. Vaak merk je ook bruine of bloederige afscheiding.

• Extreem zoet of onnatuurlijk: een zoete geur kan normaal zijn, maar als hij heel doordringend wordt en samengaat met dikke of klonterige afscheiding, is het goed om alert te zijn.

• Gistachtige geur: ruikt het sterk naar brood of bier en zie je witte, brokkelige afscheiding? Dan kan het een vaginale schimmelinfectie zijn.

• Geelgroene, schuimende afscheiding: dit kan duiden op trichomonas, een soa die altijd medische controle vraagt.